11 grudnia 2016r. w siedzibie Filharmonii Narodowej w Warszawie odbył się II Walny Zjazd Delegatów Związku Zawodowego Polskich Artystów Muzyków Orkiestrowych. Wybrany na I Walnym Zjeździe naszego Związku Zarząd, przedstawił na nim swoje sprawozdanie z trzyletniej działalności Związku. Zrzeszamy obecnie ok. 1100 członków z 37 instytucji muzycznych: filharmonii, orkiestr, oper i innych teatrów i zespołów muzycznych oraz z 6 chórów. Podczas zakończonej właśnie kadencji władz Związku zajmowaliśmy się przede wszystkim interwencjami oraz czynną pomocą całym Zespołom i indywidualnym Koleżankom i Kolegom w sytuacjach bardzo licznych napięć i konfliktów, do jakich dochodziło w artystycznych muzycznych instytucjach kultury, w których pracują nasi Członkowie. W większości przypadków te interwencje i pomoc okazywały się skuteczne. Takie działania miały jednak oczywisty priorytet w naszej prowadzonej społecznie działalności. Nie zdołaliśmy więc przeprowadzić planowanych ogólnopolskich konsultacji, kampanii informacyjno-programowej i dyskusji z udziałem wszystkich naszych Członków o najważniejszych problemach zawodowych i życiowych w naszej pracy i sposobach ich rozwiązywania. Z tego powodu zaproponowaliśmy Delegatom poświęcenie obrad II Zjazdu tylko wymaganym statutowo czynnościom sprawozdawczo-wyborczym i uchwalenie decyzji o zwołaniu w połowie 2017r. III Nadzwyczajnego Walnego Zjazdu Delegatów, zamiast jednego posiedzenia Rady Krajowej. Uznaliśmy to za konieczne do niezbędnego przygotowania i dokonania, po konsultacjach, dalszych zmian organizacyjnych i programowych, zapowiedzianych w materiałach zjazdowych, nakreślających do wspólnej dyskusji konkretne perspektywy i zamierzenia rozwoju oraz przyszłe działania naszego Związku na rzecz, szeroko pojmowanego, całego środowiska muzycznego.
Abyśmy mogli zrealizować nasze plany, konieczna jest dalsza stopniowa profesjonalizacja działalności merytoryczno-programowej, którą dotychczas realizowaliśmy niemal całkowicie społecznie. Pierwszy Zarząd Związku wniósł więc o ponowne wybranie go w tym samym składzie, w celu zakończenia rozpoczętych prac do III Nadzwyczajnego Walnego Zjazdu Delegatów Związku. Delegaci przychylili się jednomyślnie do tego wniosku, tylko z jednym wyjątkiem, związanym ze złożoną rezygnacją z udziału w dalszej pracy Zarządu, pierwszego Przewodniczącego naszego Związku, Damiana Walentka, który już wcześniej, z powodu nowych obowiązków, poza swą pracą artystyczną w NOSPR, zrezygnował najpierw z pełnienia tej funkcji, którą przejął po nim Artur Gadzała, działając przez dwa lata jako p.o. Przewodniczącego Zarządu. Delegaci na II Walny Zjazd wybrali go teraz na Przewodniczącego Zarządu Związku. Nowym członkiem Zarządu, na wniosek Damiana Walentka, został wybrany Maksymilian Lipień z NOSPR. W składzie Komisji Rewizyjnej, Jakuba Łysika zastąpił, wybrany na jego miejsce, Zdzisław Cichocki z PFB. W trakcie obrad skoncentrowaliśmy się na przedstawieniu Delegatom omówienia działań w okresie minionej kadencji, w szczególności działań interwencyjnych – trzy lata tych działań pozostawiły niemało trwałych śladów w artystycznych muzycznych instytucjach kultury w Polsce. Zostały krótko opisane w materiałach zjazdowych. Będą zamieszczone na stronie ZZ PAMO.
Sprawozdanie z naszej działalności było tylko częścią niezbędnych punktów porządku obrad II Zjazdu. Do koniecznych, przeprowadzonych przez nasz Zjazd zmian, należy zaliczyć uchwalenie potrzebnych korekt w naszym Statucie. Zarówno wprowadzających zmiany w nazewnictwie naszych struktur, oraz zmieniających i dopasowujących do realiów częstotliwość obowiązkowych zebrań ciał statutowych, zasady zatwierdzania sprawozdań finansowych i bilansów, zapisy wzmacniające reprezentatywność naszego Związku w macierzystych artystycznych muzycznych instytucjach kultury. Uchwalone zmiany tych zapisów statutowych mają w dużej mierze tylko bieżący charakter porządkujący, a ich głębsze zmiany zostaną zaproponowane na III Nadzwyczajnym Walnym Zjeździe Delegatów naszego Związku.
Uchwalenie niezbędnych zmian statutowych i przeprowadzenie głosowań nie wyczerpało czynności wykonanych przez nas na II Zjeździe. W materiałach zjazdowych przedstawiliśmy również Delegatom najważniejsze fakty i problemy trapiące nasze środowisko, o których nie zapominaliśmy w natłoku niezwykle czasochłonnych, koniecznych działań interwencyjnych, które w czasie minionej kadencji Zarządu Związku miały charakter dominujący w naszej działalności. W szczególności wskazaliśmy na:
1. stale rosnące, datujące się od zarania dziejów człowieka, znaczenie muzyki i jej artystycznego wykonawstwa we współczesnych, coraz bardziej zglobalizowanych oraz zmediatyzowanych społeczeństwach informacyjnych w okresie hiperdynamicznych przemian życia ludzkiego, pod wpływem coraz większej ilości różnych bodźców, jakie wpływają dziś istotnie na życie ludzkie;
2. potrzebę działań, zmierzających do uświadamiania roli i znaczenia muzyki oraz artystycznej działalności muzycznej i artystycznych muzycznych instytucji kultury polskiej opinii publicznej i decydentom – w szczególności organizatorom i publiczności naszych instytucji muzycznych;
3. wyjątkowy charakter zawodu artysty muzyka, ze względu na konieczność 17. letniej nauki, połączonej ze stałymi indywidualnymi ćwiczeniami, związanymi ze znaczącymi, długotrwałymi obciążeniami fizycznymi i psychicznymi, jakich nie mają wykonawcy żadnych innych zawodów;
4. potrzebę dalszych działań na rzecz określenia i ochrony prawnego i ekonomicznego statusu artystów muzyków orkiestrowych i wokalistów, jako odrębnych grup i różnych specjalności zawodowych profesjonalnych artystów wykonawców w Polsce, zgodnie z ich różną specyfiką i europejskimi standardami, odpowiednio do rosnącej społecznej roli muzyki i zadań artystów muzyków instrumentalistów i wokalistów oraz artystycznych muzycznych instytucji kultury;
5. ciągły brak niezbędnych, prawnych i organizacyjnych, systemowych rozwiązań w dziedzinie profilaktyki, ochrony zdrowia, należytego zabezpieczenia społecznego muzyków, odpowiednio do czynników wysokiego ryzyka zawodowego i ekspozycji zawodowej – spełniających kryteria prawnego uznania tej pracy za pracę w warunkach szkodliwych – i konieczność zapewnienia rehabilitacji pourazowej, uznania i leczenia typowych chorób zawodowych i ubytków zdrowia;
6. potrzebę zapewniania niezbędnego finansowania działalności artystycznych muzycznych instytucji kultury ze środków publicznych, oraz przestrzeganie dyscypliny budżetowej przy ich alokacji, wydatkowaniu i odpowiednich funduszy płac – jako gwarancji tworzenia godziwych warunków pracy i płac zatrudnionych w publicznych instytucjach kultury artystów muzyków;
7. nieadekwatność wynagrodzeń artystów muzyków do koniecznych szczególnych predyspozycji, kwalifikacji i umiejętności oraz pracy stanowiącej szczególną formę publicznej służby kulturze;
8. konieczność eliminacji patologii anachronicznego, feudalnego, odgórnego i autokratycznego zarządzania i kierowania artystycznymi instytucjami kultury i zastąpienia go partycypacyjnym modelem doceniającego kierowania i współzarządzania tymi instytucjami, ze stałym czynnym zinstytucjonalizowanym udziałem uczestniczącej w nim reprezentacji partnerów społecznych;
9. przeciwdziałanie nieakceptowalnym środkom rozwiązywania braku finansowania (zwalnianie artystów, cięcia programowe, faktyczne obniżki wynagrodzeń, ograniczanie liczby wykonań);
10. dialog z organizatorami artystycznych instytucji kultury i udział w konkursach na dyrektorów;
11. eliminowanie nieraz celowo wzniecanych konfliktów zespołów na tle nierówności płacowych;
12. konieczność monitorowania i ograniczania wydatków na administrację w instytucjach kultury;
13. aktywną ochronę i prawidłowe kształtowanie wraz z dyrekcjami i organizatorami instytucji warunków oraz organizacji pracy, czasu pracy i wynagrodzeń oraz form zatrudniania artystów.
Przed nami kolejny etap działalności, której merytoryczne, prawno-organizacyjne podstawy tworzą nasi doradcy, bez których nie bylibyśmy w stanie osiągnąć tego wszystkiego, co pozwoliło Związkowi funkcjonować i odnosić kolejne sukcesy. Należy przemyśleć i zaproponować dalsze zmiany i przyszłe, bardziej zinstytucjonalizowane formy działania w oparciu o doświadczenia i potrzeby środowiska. Musimy to zrobić, mimo konieczności codziennej dalszej pracy interwencyjnej, której czasochłonność i trudność jest najlepiej znana wąskiej grupie osób bezpośrednio w nią zaangażowanych. Potrzebna jest nam już stała, profesjonalna struktura programowo-wykonawcza i niezbędne środki na jej utrzymanie.
Wybrane w trakcie Zjazdu władze Związku.
Zarząd Główny:
Artur Gadzała Sinfonia Varsovia – Przewodniczący
Mirosław Dziaduszek Teatr Muzyczny w Lublinie
Piotr Krzemionka Sinfonia Varsovia
Maksymilian Lipień NOSPR Katowice
Justyna Rogozińska-Czeżyk TWON Warszawa
Roman Strembicki Filharmonia Łódzka
Krzysztof Trzcionkowski Filharmonia Narodowa
Komisja Rewizyjna:
Zdzisław Cichocki Polska Filharmonia Bałtycka w Gdańsku
Alicja Pejska Filharmonia Łódzka
Michał Wawrzyniak TWON Warszawa
Zarząd Główny Związku Zawodowego Polskich Artystów Muzyków Orkiestrowych
